Toespraak van de heer Jo Kneepkens, voorzitter van de stichting Nationaal Indië-monument 1945-1962, ter gelegenheid van de 36e Herdenking op zaterdag 2 september 2023

Excellenties, generaals, veteranen, dames en heren,
Graag heet ik u allen van harte welkom tijdens de 36ste herdenking hier in het Nationaal Herdenkingspark te Roermond. Ook richt ik mij tot allen, die vandaag deze herdenking hier in Roermond via de live verbinding volgen.

Vandaag herdenken wij de meer dan 6.200 omgekomen Nederlandse militairen in de voormalige Indische Archipel in de periode 1945 - 1962. Hun namen staan gekerfd op de zuilen van ons Nationaal Indië-monument.

Ook staan wij als stichting Nationaal Indië-monument 1945 – 1962 stil bij de 200 omgekomen Nederlandse militairen tijdens de meer recentere missies. Zij zijn vernoemd op de tafels van het Monument voor Vredesoperaties.
Dit monument, wat in 2003 hier in het Nationaal Herdenkingspark is geplaatst, bestaat dit jaar alweer twintig jaar.

Excellenties, generaals, veteranen, dames en heren,

Sinds de laatste herdenking vorig jaar, is er veel gebeurd. Niet alleen op het wereldtoneel, in Europa en in Nederland zelf, maar ook rondom onze veteranen.

De naweeën van de uitkomsten en conclusies van het meerjarig Indië-onderzoek zijn nog steeds voelbaar…
… en nog niet door iedereen verwerkt.

Veel is er over het onderzoek gezegd en geschreven. In de dagbladen…. Op de televisie…. In de Tweede Kamer…. En ook bij de Defensieorganisatie.

Onze Minister, de Staatssecretaris, de Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht, het Nederlands Veteraneninstituut, het Veteranenplatform, welke ook vandaag hier aanwezig, zijn het gesprek blijven aangaan met onze veteranen.

En hebben iedere keer weer naar de belevingen en verhalen geluisterd. Ook hebben zij onze veteranen een hart onder de riem gestoken. Wat waardering verdient.

Ik spreek dan ook vanaf deze plek mijn dank uit aan al diegenen, die er voor onze veteranen in een moeilijke tijd waren - en zijn. Toch neemt het niet alle pijn en leed weg…..
De Staatssecretaris zal hier dadelijk in zijn toespraak op terug komen.

Dan verwijs ik graag nog naar het bijzondere gesprek van Zijne Majesteit de Koning op 13 december vorig jaar. Dit gesprek vond plaats op Paleis Noordeinde in Den Haag, met Indië-veteranen waarvan enkelen ook hier vandaag aanwezig zijn.

Deze bijeenkomst met de Koning was een mooie en waardige gebeurtenis. En tevens een signaal van betekenis naar al onze veteranen toe, omdat zij door onze Koning persoonlijk zijn gehoord.

Het is dan ook jammer dat er voor deze betekenisvolle bijeenkomst geen aandacht is geweest in de media. In tegenstelling tot de berichtgeving rondom de uitkomsten en conclusies van het meerjarig onderzoek.

Het was een mooie kans geweest om meer attentie te geven aan het persoonlijke verhaal, aan meer nuances en mogelijk naar meer begrip.

Want onze veteranen konden bij de Koning open en vrij hun verhaal delen. Wat mij betreft een belangrijk en betekenisvol signaal naar onze samenleving.

Het laat immers zien dat we onze eigen Nederlandse geschiedenis toch een plek willen geven, en ons open willen stellen voor de verhalen, voor de belevingen en de gebeurtenissen uit een complexe en moeilijke periode.

Luisteren naar de verhalen van mensen die op missie zijn gestuurd, is belangrijk…. willen we hen kunnen begrijpen, ………….zowel erkenning, waardering en respect kunnen uiten voor de offers die zijn gebracht.

Niet alleen voor de veteranen zelf, maar ook voor hun dierbaren en nabestaanden.
In feite voor heel Nederland.

Want verhalen verbinden.
En zorgen voor begrip.
En compassie.

Dat is ook de reden waarom wij als stichtingsbestuur er dit jaar voor hebben gekozen om stil te staan bij een onderdeel van onze krijgsmacht, waarover weinig verteld is.

Namelijk de bijdrage van de Koninklijke Marine, de inzet van haar vloot en de inzet van de Marine Luchtvaartdienst tijdens de periode 1945-1950 in Nederlands-Indië.

Vice-admiraal Bekkering zal hier later nader op ingaan en ons na de taptoe meenemen in de belevenissen van enkele Indië-veteranen en Marine soldaten.

Rest mij u allen nog een bijzondere dag toe te wensen.

Op een dag waarop we samen komen om te eren en te herdenken.

Omringt door onze monumenten met al hun namen en bij het “verbindend monument”… … wat onze stichting Nationaal Indië-monument ziet als een brug tussen “zij, die terugkwamen” en “zij, die achterbleven”.

Maar ook als een schakel tussen “oude en jonge veteranen”.

Vandaag delen wij de verhalen en noemen hun namen.

Wij herdenken en wij eren hen, die uiteindelijk het hoogste offer brachten voor ons vaderland.
Of zoals dichter Leo van Kuieren eens schreef:
'herdenken is de tijd nemen om even stil te blijven staan bij de verkregen vrijheid, die wij ogenschijnlijk zó gewoon zijn gaan vinden…… Herdenken is ook de herinnering levend houden aan hen, die hun leven gaven voor deze vrijheid, waarop wij niet zuinig genoeg kunnen zijn'

Ik wens u allen een waardige herdenking. Dank u wel.