Declamatie geschreven en voorgedragen door Hans van Bergen, schrijver/dichter, ter gelegenheid van de 30e Herdenking op 2 september 2017
Het venijn van het Kwaad
zit verscholen in dat het zegt
dat de tijd alle wonden heelt,
om daarna als de pijn is geluwd
weer opnieuw toe te slaan.
Oorlog na oorlog, strijd na strijd,
willekeurig, meedogenloos
en onvermoeibaar.
Is het daarom
dat herinneringen van veteranen
naarmate ze ouder worden
elke dag zwaarder gaan wegen?
En is de angst die het geheugen
nacht na nacht weer oproept
niet enkel de angst van het verleden,
maar temeer ook die voor het
nooit aflatende kwaad in het verschiet?
De opdracht die je kreeg
klonk lovenswaardig,
heroïsch zelfs.
Het brengen van orde en vrede
naar een land met de naam van een sprookje
naar de Gordel van Smaragd
Maar eenmaal daar
werd je geharnast in geweld en angst
en omhuld door dreigende nachten
zo zwart en dik als teer.
En die smaragden gordel…
die snoerde zich dag na dag strakker om je keel.
Sneed de woorden waarmee je jouw verhaal
had kunnen vertellen
woord na woord
bij hun bron af.
Het verhaal van jongemannen,
geplukt uit de vrijheid van hun jeugd
om op hun 16e verplicht volwassen
en nooit meer kind te zijn.
Verscheept naar een
land dat ze enkel kenden
van verweerde schoolplaten
aan de muren van hun oude klaslokaal.
Het stempel Meerderjarig had voor het gemak
geen leeftijd meer nodig.
Werd een leeg predikaat
dat ervaring noch kunde vroeg.
Misschien alleen een handjevol
vluchtig geleerde Maleise woorden,
en je opofferingsgezindheid
voor koningin en vaderland.
Maar dat daarnaast vooral teerde
op de kracht van jouw jeugd.
De kracht van jouw jeugd
die nog meer dan het hele legerarsenaal
hèt wapen werd in weer een oorlog,
in opnieuw een strijd
tegen het altijd woekerende kwaad.
Want zijn en worden strijdgebieden
in de wereld en haar geschiedenis,
niet elke keer weer aangestampt
door de gelaarsde voeten
van jonge mannen en jonge vrouwen,
offerend de kracht van hun jeugd?
Toen je in De Oost van de loopplank ging
nam je de wacht over
van zoveel jonge strijders vóór jou,
die waar dan ook ter wereld
in naam van hoop en vrede
ooit het kwaad
in al zijn grillige gedaanten bevochten.
Want het venijn van het Kwaad
zit verscholen in dat het zegt
dat de tijd alle wonden heelt,
om daarna als de pijn is geluwd
weer opnieuw toe te slaan.
Oorlog na oorlog, strijd na strijd,
willekeurig, meedogenloos
en onvermoeibaar.
Daarom eindigt de strijd
helaas niet in 1949,
maar zet zich voort
in de zinderende oerwouden van Nieuw Guinea
en de bijtend koude nachten van Korea,
in de kapotgeschoten straten van Sarajewo.
en het verzengende stof en zand van Libanon.
Maar ook nu weer in de metrogangen van Londen
en op de keien van de Ramblas.
De twee monumenten in dit park,
dat voor de oude en de jonge veteraan,
waren in hun samenhang nog nooit zo actueel
en nog nooit zo hard nodig
om sterk geschouderd naast elkaar,
symbool te zijn om nooit te vergeten wat was
en alert te blijven op wat er altijd zal zijn.
Laat dit park als voorbeeld staan
voor de nooit aflatende wisseling van de wacht
tussen de oude en de jonge veteraan
In hun voortdurend verbonden strijd voor vrede,
en als een onwrikbaar versmolten teken van hoop
dat ooit geen enkel offer
voor niets zal zijn geweest.
© Hans van Bergen,
Roermond 2017
